Logo Púlsar Lunes 16 de Abril de 2012
Voces de la Tierra - Trad | Nota publicada el 26/11/2010 a las 16:40 hs.
ECUADOR-MUJERES
Traducción en aymara
Ecuador markanxa, usuri warminakaruxa mä kamachiwa yanapt’i

Ecuador markanaxa asu wawa ususiri mamanakaxa, ma kamachi uttayawimpiwa k’umaraki sartañxa yanapt’asipxi, janiwa nayrjamaxa jiwawinakaxa utjxiti, 1994 ujka marawa Ley de Maternidad Gratuita y atención a la Infancia uka kamachxa apsuwapxatäna, ukhamaraki 2006 ukja mararakiwa juk’ampi ch’amañt’awatana uka markana estaduxa.

Ukhamañapatakixa, autoridadanakaxa sartawinaka wakicht’apxatana, ukhamaraki qullxsa uskupxarakitäna.

Naciones Unidas uksankirinakaxa, akakamachixa yaqa  Amérika Latina markanakana sartayatasphawa, kunatixa walja warminakawa partu usumpi, jan ukjax partu kuttxat usumpi jiwapxiwa sapxatanawa.

Aka kamachinsti nairiri artículopanxa siwa “ Kunapachatixa ma warmixa usurïxchi ukjaxa, derechuniwa salud k’umara tuqitxa jan qullqi pagasaki uñjatañapa, janira partu usumpi ususxchi, ukhamaraki uka qhipatsa askina uñjayasiñataki, qullanaksa inaki katuqañapa”, sasa.

Aka kamachisti, medicina qullanaka, alimentu manq’anaka, kunapachatï usuri warminakaxa  qullayasiñ utanakana laboratorionakaru uñjayasiri sarapxi, janira ususkasina, ukatx  usuxi uka qhipatsa doctoranakampi uñjayasiri sarapxi, ukhamaraki jisk’a asu wawanakaru pisqa maranixixa ukjakama k’umara jilsuñapataki uka qullanaka pagañatakiwa qullqixa uchataxa, siwa, Verónica Rocha, khititixa programa de Maternidad Gratuita uk irptiri mamaxa.

2001 ukja marata 2007 ukja marakamaxa, Ecuador markanxa, sapa pata waranqa (100 mil) yuripki ukja wawanakatxa, pisqa tunka pisqani (55) warminakawa ma maranxa jiwapxanxa. 1990 ukja maranakanxa, pqallqu tunka pisqani (75) asuwawani warminakawa  ma maranxa jiwapxarakïnxa.

1980 ukja maranakansti, pataka pusitunka payani (142)  asuwawani warminakawa ma maranxa jiwapxarakïnxa.

Latinoámerica markanakanxa, 2007 ukja maranxa, pataka kimsa tunka (130) ukja asuwawani warminakawa jiwapxatana pataka waranqa (100 mil) wawanaka yuriwitxa ma maranxa.

Jach’a organismos internacionales ukhamaraki organizaciones feministas uksankirinakaxa wali llakitawa ukaxa janiwa akch’as askikiti taqi warminakatakixa sasawa arsusipxatäna.

Secretaria del Comité de Usuarias de Latacunga markankir, Eulalia Salinas kullakaxa siwa, aka amtawixa taqiniru yatiyaña, yatichañaxa wali wakiskiripiniwa ukhamaraki arkayaña, uñjaña kunamasa grupos comunitarios jupanakaxa sarxarusipki amtawinakax kachachin utt’ayataki ukhamarjamaxa sasa.

Uka kamachinxa siwa, sapa cantonanxa, utt’ayataniwa ma comité,  Ecuador markaxa  221 cantones, 24 provincias ukjaru t’aqxtatawa, ukampirusa pisqa tunka llatunkani (59) cantonanakwa comité utt’ayataxa utjaraki.

Eulalia kullakaxa, Cotopaxi provinciapaxa, 2009 ukja maraxa pa asuwawani warmikiwa jiwixa siwa, janira aka amtawimpi sartatakana ukjasti kimsa tunka kimsani warminakawa jiwapxanxa sasa. (PÚLSAR/IPS)


Traducción: Eco Jóvenes Bolivia
26/11/2010



Copyleft @2004-2012 AMARC-ALC | Derechos cedidos según las siguientes condiciones.
Agradecemos citar la fuente.