Logo Púlsar Miércoles 11 de Abril de 2012
Voces de la Tierra - Trad | Nota publicada el 08/03/2010 a las 18:58 hs.
PERÚ-JUSTICIA
Traducción en kaqchiquel
RI CIDH NAJIN NU K’ATUJ CHI NITZUJUX KI B’I’ RI XE YA’ON ETZEL TAQ AQ’ON CHIKE RI IXOQI’ KELA’ PERÚ.

Najin nich’ojix chare ri k’amol b’ey ruchin Perú, k’o chi nu tzijuj kib’i’ ri winäq ri xe ya’on etzel taq aq’on chike ka’i’ mil ixoqi’ ruchin manik’aje’ ta kiwal, yare’ xb’anatäj toq k’o pa k’amol b’ey ri Alberto Fujimori (1990-2000). Kere’ xu b’ij ri Comisión Interamericana de Derechos Humanos (CIDH).

Ri Ixöq ajk’amol b’ey ruchin ri CIDH, Luz Patricia Mejía, xu ch’ojij chare ri k’amolb’ey ruchin Perú, k’o chi nu tzijuj kib’i’ ri xe b’anon yare’ etzel taq b’anikil. Chuqa’ k’o chi niwetamäx janila taq amaq’ Ri k’amol b’ey ruchin Perú xutz’ib’aj jun wuj pa 2003, ruchin niki chojmij ri etzelal. Ruk’in yare’ xuya’ rutzij chare ronojel rech’alal ri xta María Mestanza, nrajo’ nuya’ jun päq chare yare’ ixöq ruma xya’ox yalan k’iy ri etzel taq aq’on chare. Chuqa’ xuya’ rutzij ruchin un kanuj chuqa’ un tzijuj kib’i’ konojel ri ajmakil.

Ri kolob’ib’al ruchin ri amaq’ Perú, xkawin xu rejlaj pa 1996 k’a 2000, jun ka’i’ mil 74 ixoqi’ ri xb’anox chike chi manik’aje’ ta chïk kiwal po xakan ma xk’atux ta chike. Yare’ xb’anox ruk’in ri Programa Nacional de Salud Reproductiva y Planificación Familiar.

16 ixoqi´ xekam el ruma yare’ aq’on, po yalan k’iy chike rye’ k’o etzel taq yab’il xu ya’ qan chike, xuya’ ruyab’il ki jolon, majun kisamaj, chuqa’ ye elesan el chikikojl ri kich’alal.

Pa ri ik’ mayo ruchin 2009, ri ajq’atoy tzij Jaime Schwartz xu k’ol ri wuj ri nutzijoj kib’i’ kaji’ winäq ri xesamäj toq k’o pa k’amol b’ey AlbertoFujimori. Xu b’ij chi yare’ taq makil majun chïk kib’anïk. Yare’ taq mak yalan nima’q kiq’ij, b’enäq chirij ri k’aslemal, ri kich’akul ri winäq.

Ri ajq’atoy tzij re’ xu b’ij chi ma xril ta yalan k’iy b’ichb’äl ruchin ni tzijux kib’i’ ri ajmakil, yare’ ma un tz’ila’ ta ri ki chom ri winäq, chuqa’ ma yalan nïm laj mak ta’.

Yare’ nuk’ut chi k’o chi nich’jix ki chojm ri ixoqi’ ri xe tz’ilex ruma yare’ etzel samaj ri xb’anox ruk’in kich’akul.

Rossy Salazar, ri ajkolob’inel ruchi xta Mestanza, xu tzijuj rib’i’ ri ajq’atoy tzij Schwartz. Chuqa’ xujäch jun wuj chare ri CIDEH, chuwäch yare’ nub’ij chi ri ajk’amobäl b’ey ruchin Perú majun najin ta nub’an ruchin un tzijoj kib’i´ri ajmakil.

Xu k’ut chi “täq xk’alox ri kiwujil ri ajmakil, najin ni mestesäx qan ri b’ichb’äl ruchin ni solojïx ri yare’ k’ayewal”.

Ri ajk’amol b’ey ruchin ri CIDH, Luz patricia Mejía, xu b’ij chi ri k’amol b’ey ruchin ri amaq’ k’o jun rusamaj. Xu k’ut chi ri ajk’amol b’ey k’o chi nisamäj janila ruchin nu kanuj chuqa’ un tzijuj kib’i’ ri xe b’ano ri etzelal chike ri ixoqi’ aj Perú.(PÚLSAR/IPS)


Traducción: Herber Morales
08/03/2010



Copyleft @2004-2012 AMARC-ALC | Derechos cedidos según las siguientes condiciones.
Agradecemos citar la fuente.