Logo Púlsar Lunes 16 de Abril de 2012
Voces de la Tierra - Trad | Nota publicada el 26/02/2010 a las 14:36 hs.
PERÚ-MARKATA
Traducción en aymara (Bolivia)
Perú Markana, Comisión Interamericana de Derechos Humanos ukaxa, mayiwa juchañchatäñapa khitinakatï warminakaru jan wawaniñataki qullapxatäna jupanakaru.

1990- 2000 ukja maranakaxa Perú markan, kunapachatï Alberto Fujimori presidentikän ukja pachaxa, pä waranqa jilani (2000) warninakaruwa, jan wawanipxañapataki qullapxatäna, ukhamïpansti Perú estaduxa, phuqañapawa juchapa uñt’ayasina khitinakatï uka jan walt’awi lurapxatana jupanakaru, sasawa Comisión Interamericana de Derechos Humanos, qanacharaki.

Comisión Interamericana de Derechos Humanos ukana presidentipaxa, Luz Patricia Mejía kullakaxa, mayiwa Perú markana phuqañapa, responsablenakaru juchañchasa, kunalaykutixa política de salud reproductiva amtawipampi uka maranakana lurapxatana ukaxa, janipiniwa akch’as askikitït, siwa.

2003 ukja marasti, estado peruanuxa ma compromiso lurawayi, un Acuerdo de Solución Amistosa, Sumata Askicht’añaru aka janwalt’awxa sutiñchata. Ukanwa María Mestanza kullakana familiaparuxa sumatha askicht’añani iyawsi, ukhamaraki, yaqa familianakaru, kauknirinakatï aka jani wawanixañataki (esterilización) qullanaka kaquqapxatana jupanakarusa, ukhamaraki juchañchaña khitinakatï ukham lurañataki amtapxatäna Perú markan gobiernunxa ukanakarusa.

Maysa tuqitxa, Defensoría del Pueblo Perú markatxa, 1996 marata 2000 ukja marakamaxa niya pä waranqa paqallqu tunka pusini(2 mil 74)ukja kullakanaka, jan wawaniñataki qullatapxatana, ukhamarusa warminakaxa ukatxa janiwa yatipkatänati. Akasti phuqasitänawa programa Nacional de Salud Reproductiva y Planificación Familiar, uka amtampi sapxiwa.

Ukjasti, tunka suxtani warminakawa jiwapxatäna, mayniri kullakanakaxa, yaqa usunakawa katupxatäna, ukhamarusa llakitakiw jikxatasipxi, jan trabajuni, ukhamaraki sapaki, familiats jithixtatakiwa utjasipxaraki. 2009 marana, mayo phaxsinxa, Jaime Schwartz, Perú markana Fiscal autoridadaxa, aka familianakana kijanakapxa, imanxatanawa, janiwa wakisxiti, pachaxa pasawaxiwa, janiw kuna juchsa jikxatkti satänawa, kunapachatï pusi ministronakaru juchachatäna, Ministerio de Salud ukan irnaqapxana,Gobierno de Fujimori ukanxa ukkjaxa.

Aka juchaxa jakawisa, vidasa contrawa, janchisa ukhamaraki k’umara jakawis contrawa, aliqat jaqirux jiwayaña amtawa, ukax wali jach’a juchapiniwa, sasawa, ch’amampi arsupxi khitinakatï aka kullakanakaru arxatapki jupanaxa.

Rossy Salazar, khititï familia Metanza jupana arxatiripäki mamaxa, jicchaxa ma kija uchanti, fiscal Swartz contra. Maysa tuqitxa Comisión Interamericana de Derechos Humanos uka organizacionana arsuwipa yatiyaraki, kawkhantï qanañchi, kunamsa jichakamaxa Perú estaduxa jani phuqkiti responsablenakaru juchañchasa uka. Janiwa “Acuerdo de Solución Amistosa”, Ukampixa jichhakamasa phuqaskiti siwa.

Comisión Interamericana de Derechos Humanos uka organizacionana presidentapaxa, Luz Patricia Mejía mamaxa siwa, Gobiernuxa ch’amañchañapawa uka compromiso phuqañataki, warminakaru jan wawaniñapataki qullapxatana uka responsablenakaru jikxatasa, ukhamaraki juchapsa taripayasa sasa.(PÚLSAR/IPS)


Traducción: Eco Jóvenes/Bolivia
26/02/2010



Copyleft @2004-2012 AMARC-ALC | Derechos cedidos según las siguientes condiciones.
Agradecemos citar la fuente.