Logo Púlsar Martes 06 de Marzo de 2012
Voces de la Tierra - Trad | Nota publicada el 07/10/2009 a las 17:39 hs.
WARMINAKA- PERÚ
Traducción en aymará (Bolivia)
Pata comunidadanakana warminakatak yatiqañaxa ch’amawa

Ciudad jach’a markanakanxa, pataka escuelana yatiqirinakatxa, paqallqu tunka payani yatiqirinakakiwa secundariakama yatiqawipxa tukuyi, pata qhirwa comunidadanakansti, kimsa tunka suxtanikiwa yatiqawxa tukuyarakixa, uka yatiyawisti Misisterio de Educación Perú markatawa.

Perú markan comunidadanakanxa, pusi waranqa pa pataka pa tunka suqta (426 mil), imilla wawanakawa, ma millón chikatani ukja wawanakatxa, kimsa maranitha, tunka paqallqu ukja maraninakapxi, ukatsti imilla wawanakaxa janiwa escuela yatiqañaru qillqata jikxatasipkiti. Ukham sasawa uñacht’ayi “Las desigualdades de género en la educación de zonas rurales”, ukam sutini yatxatawixa, Carmen Montenegro jupa kullakan wakicht’atanxa.

Escuela yatiqawi utanakanxa, área rural uksanxa kullakanakasti nivel primario ukjakamakiwa yatiqawinxa puripxi sapxiwa yatxatatanakaxa.

Aka jan walt’awinakasti, juk’ampixa uñjasiwa yachichawix nayriri maranakax qalltki kimsa, pisqa maranipkix jisk’a wawanakaxa ukjawa, secundaria ukantsti tunka payani ukhamaraki tunka paqallkuni ukja maranïpki ukjaraki.

Indígenas jila kullakanakaxa utjasipxiwa Amazonía, ukhamaraki Los Andes ukja uraqinakana, jupanakasti t’aqinaki jakasipxi, ukatawa janix wawanakaparuxa escuela yatiqawiruxa khitapkiti, jan ukjasti jisk’atpachawa irnaqawinakampixa phuqayapxi.

Ukampirusa warminakaxa, wali tawaqitanakawa panichasxapxi, ukatawa escuela yatiqañaru jaytanukuwayxapxi, ukampis uka amuyt’awixa jicchaxa turkaskiwa comunidadanakanxa sapxiwa pachpa kullakanakaxa.

Maysa tuqitxa, comunidadanakanxa janiwa yatichäwinakaxa askikïti, ukatawa wawanakaxa wasitat wasitat pachpa cursuruki kutxatasipki, tunkanitxa, kimsaqallquniwa pachpa cursuruxa kutxati. Ciudad markanakanxa tunkanitxa niya pisqaniwa maranxa pachpa cursuruxa kutxatatari sasawa yatiyiyapxi autoridadanakaxa 2007 maranxa.

Ukhamarusa, janiwa utjkiti educación interculturalbilingue pa arutha yatichañaxa, ni suma walicht’at yatichirinakasa utjkarakiti comunidadanakan irnaqapxañapatakixa Perú markanxa.

Perú markaxa, patunka kimsaqallqu (28,7 millones, ukja markachirinakaniwa, ukjatxa niya llatunka millonaxa indígena jila kullakanakawa, ukatxa niyas chikataniwa warminakaxa. Indígina amazónicos uksankir jila kullakanakaxa niyas chikatat jilapxiwa ukja chiqanxa.

Pa arutha yatichañataki escuelanakanxa yatichirinakasti wali juk’itanikiwa, ma yatichirinikiwa ma cursonxa, yaqa chiqanakanxa ma yatichirikiwa walja cursunakampi irnaqixa.(PÚLSAR/IPS)


Traducción: Eco Jóvenes/Bolivia
07/10/2009




Copyleft @2004-2012 AMARC-ALC | Derechos cedidos según las siguientes condiciones.
Agradecemos citar la fuente.