2004 watapi kay salud sexual y reproductiva nisqa wakichiykunata kay salud pública nisqaman churan, kayri maychus indígena runakuna qhawarisqanman jina kanan karqa.

Kay munay ruway munaspari, kay “suyana wasikunata” chhaxrapi unqux warmikunapax qallarichinku.

Icha ñawpa wasikuna jinalla, chaypi unqukux warmi kaxtin, mamaxpax yawarmasin, chanta jampixkuna, mana llakiy kananpax kay atinkuman.

Gobiernoqa mamakuna, chantapis wawakuna mana wañunakuta munanchu chayta pisiyachiy munan.

Icha kay jina llank’aypax puquynin 2004 watamanta pacha churasqa manarax rikhukunchu, manarax kay suypi kay jina wañuykuna pisiyanchu, icha sapa 100.000 unqukuxkunamanta 185yux mama wayñuykuna kan.

2005 watapi 595 warmikuna wañunku, chantaqa 2007 watapi 513 wañunku, ñawpa pachakunapiqa kikillantax karqa: 1997 watapi 764 wañuykuna karqa, kay 2001 watapi 612 warmikuna wañunku.

Cayetano Heredia nisqa jatun yachay wasimanta, salud publica nisqamanta profesor Alfonso Nino Guerreroqa “Ayllumanta kaxkunaqa waxjinamanta yuyananku tiyan nispa kamachixkuna ninku, chiqamanta mana jinachu kanan tiyan, llank’ayninkuta maychus aylluman jina runawanku tiyan” ajinata sut’inchan.

Kay estrategia Sanitaria de Salud Reproductiva, Salud nisqa ministeriomanta, Lucy del Carpio nisqa coordinadora icha mana ancha qullqi kay jina llank’ayta puririchinapax kanchu nin. Icha kunan wata gobiernomanta kaxkuna 73 junu dólares qullqita churan. Kunankama icha internacional yanapallawan manari chay chiqamanta qullqillawan llank’arisax kanku rimarin.(PÚLSAR/IPS)

Eco Jóvenes
14/01/2009